آن هایی که با فضای فوتبال و ورزش در ایران آشنایی دارند ، خوب می‌دانند حرف‌های اصلی و مهم اغلب غیررسمی زده می‌شود . دیدارم با این مربی هم خودمانی بود و دوستانه . به همین دلیل هم او که سال‌هاست در لیگ ایران مربی گری می‌کند بی‌پروا از بی‌سوادی گسترده در فوتبال ایران حرف زد . می‌گفت : « تا نبینید ، باورتان نمی‌شود . بسیاری از بازیکنان حتی نمی‌دانند رقم چند صد میلیون تومانی قراردادشان چند تا صفر دارد ! خیلی از آن ها موقع امضا قرارداد یا انگشت می‌زنند یا یک دایره ساده می‌کشند به جای امضا چون سواد اندکی دارند . »
در این اوضاع و احوال حرف زدن از مطالعه و کتابخوانی بیشتر به شوخی شبیه است اما فاجعه ی اصلی این است که اکثر آن ها احساس کمبودی هم نمی‌کنند و اصلاً این کم سوادی (و در واقع این جهل) را نقیصه نمی‌دانند . چنین روحیه‌یی سبب گسترش «بحران بی‌سوادی» در ورزش و فوتبال ایران شده است . نتیجه چنین بحرانی فقط محدود به مسایل فرهنگی و لاجرم اخلاقی نیست ، بلکه سبب کند شدن توسعه و رشد فوتبال و ورزش هم شده است . این بحران هر سال نسبت به سال قبل بیشتر و عمیق‌تر می‌شود . شاید آوردن یک مثال از گذشته جالب باشد .
این روزها حضور ترانه علیدوستی در جشنواره ی کن به همراه اصغر فرهادی و شهاب حسینی با فیلم فروشنده خیلی سر و صدا کرده است . ترانه دختر حمید علیدوستی ، بازیکن سابق تیم ملی فوتبال ایران است . بسیاری از اهالی سینما ترانه علیدوستی را تنها یک ستاره نمی‌دانند ، بلکه او را به عنوان یک شخصیت فرهنگی می‌شناسند . رشد و تربیت ترانه اما هرگز اتفاقی نبوده است . حمید علیدوستی ، پدر ترانه در اوج دوران فوتبالش و در حالی که ۳۴ سال سن داشت و هنوز بازی می‌کرد ترجمه ی کتابی را در سال ۱۳۶۸ شروع و این کتاب را در سال ۱۳۶۹ منتشر کرد . کتاب «سوت آغاز» نوشته ی هارولد شوماخر (دروازه‌بان و کاپیتان سابق تیم ملی فوتبال آلمان) در زمان خودش به دلیل افشاگری‌های بی‌سابقه کتاب بسیار مهمی بود که حتی باعث محرومیت شوماخر از تیم‌ملی و باشگاه کلن شد . علیدوستی یکی از شاخص‌ترین فوتبالیست‌های ایرانی بود که از نظر فرهنگ و سواد نیز سرآمد بود . البته قصد از ذکر این مثال این نبود که تمام اهالی فوتبال در گذشته را با سواد و فرهیخته معرفی کنم . که اصلاً چنین نبوده است . سر آن داشتم سیر نزولی سواد در ورزش و فوتبال ایران را یادآوری کنم و در انتها بگویم ؛ وظیفه و نتیجه ی این همه بخش‌های فرهنگی که در فوتبال ، ورزش و باشگاه‌های ما ایجاد شده و میلیاردها تومان بودجه را می‌بلعند ، چیست ؟
———-
